Masal deyince veya masal anlatımı deyince akla İranlı yazar Samet Behrengi gelir. Güney Azerbaycan'da doğan yazar Azeri masallarından çok etkiler ve onları derler. Bu çalışması onu ön plana çıkarır.
Elimdeki kitap Kırmızı Kedi yayınları 2013 baskılı. Kitabın kapak resmi başka yayınevleri tarafından basılan kitap kapaklarından daha özgün bir çalışma olmuş. Dış ve iç resimler çocuk kitaplarında karşımıza çıkan Serap Deliorman'a ait bu güzel resimlerinden dolayı çizerimize teşekkür ederiz. Kel Güvercinci kitabı Türkçeye çevrilirken özenli davranılmış ve kitabın çocuk edebiyatı ürünü olduğu göz ardı edilmemiş. Çevirmen İlknur Özdemir'e teşekkür ederiz. Gelelim kitabın arka kapak yazısına:
Bir zamanlar uzak bir ülkede annesiyle birlikte küçük bir evde oturan bir delikanlı yaşarmış. Bu delikanlının on-onbeş tane güvercini varmış, onları eğitir,çeşit çeşit numaralar öğretirmiş; b ir de keçisi varmış. Delikanlının başında hiç saç olmadığı için herkes ona Kel Güvercinci dermiş. Anneyle oğul çok yoksullarmış; kulübelerinin tam karşısındaysa kralın görkemli sarayı yükseliyormuş; delikanlı ne zaman güvercinlerini eğitse, kralın güzeller güzeli kızı da nedimeleriyle birlikte sarayın balkonuna çıkar, onları seyredermiş. Delikanlı da kızı çok beğenirmiş ama bir kralın kızını yoksul bir güvercinciye vermeyeceğini bildiğinden hiç umut beslemezmiş.
Arka Kapak Yazası
Kel Güvercinci, bizim anlatılarımızda Keloğlan'ın Azeri karşılığıdır. Masal kahramanı Kel Kafa, her sabah tepelere gider ot keser, onları demet yapar ve bu demetleri evine götürürmüş. Otların bir kısmını keçilerine verir bir kısmını kışın satmak için dama yerleştirirmiş. Tabi Kel Kafa'nın uğraşları bunlarlada sınırlı değilmiş, Kel Kafa iyi bir güvercin eğiticisiymiş ve on-on beş tane güvercini varmış….Kel Kafa kendi halinde yaşayıp giderken evinin karşısında kralın (çevirmen burada padişah sözcüğünü tercih etmeliydi. Kral sözcüğü doğu kültürü metinlerinde sırıtan bir sözcük olmuş) kızı Kel Güvercinci'ye aşık olmuş.
Kel Güvercinci'nin yoksul evi ile varlığı ve gücü simgeleyen kralın sarayını yazar karşı karşıya getirerek. zengin-yoksul ikilemi kurmuş, bunu kurarken zenginliği ve gücü elinin tersiyle masumuyeti simgeleyen kralın kızı yazara göre sınıflar arası geçişliği ifade etmektedir.
Padişahın kızı kaç defa Kel Güvercinci ile konuşmak istese karşılık görmez. Yazara göre neden karşılık görmez kitaptan anladığıız kadarı ile Kel Güvercinci kendisini kızla eşit görmemekte ve padişahın kızını kendisine vermeyeceğini düşünmektedir. Yazar bu unsurlarla acımasız bir toplumsal yapıya işaret etmektedir. Bu unsur masalın özgün metninde de olabilir. her iki ihtimaldede bize şunu göstermektedir. Masallar alttan alta toplumsal bozukluklara, aksaklıklara baş kaldırı niteliği taşımaktadır. Çünkü hayata negatif başlayan kahramanlar eninde sonunda galip gelir veya iyiler kötüleri yener. Masalların bu özelliği onları eşsiz metinler haline getirmektedir. Tabi birde çocukların hayal gücünü çalıştırmaktadırlar.
Okumaya devam et “KEL GÜVERCİNCİ / Samet BEHRENGİ”
